آموزش کار با دریل چکشی (از مبتدی تا پیشرفته)

دریل چکشی یکی از پرکاربردترین انواع دریل‌ها در صنایع ساختمانی و تأسیساتی است. اگر به دنبال ابزاری برای سوراخ‌کردن مصالح ساختمانی مانند سنگ، بتن و سیمان هستید یا ابزاری برای سوراخ کردن فلز می‌خواهید، دریل چکشی انتخابی مناسب است. این دستگاه به واسطه داشتن مکانیزم ضربه‌زننده علاوه بر حرکت چرخشی مته، می‌تواند ضربات سریعی شبیه چکش به سطح وارد کند که باعث خرد شدن بهتر مواد سخت و تسهیل فرآیند سوراخکاری می‌شود. به عبارت دیگر، دریل چکشی ابزاری با دو کارایی (چرخش مته همراه با ضربه) است که با موتور پرقدرت خود عملیات سوراخکاری را سریع‌تر و با نیاز به نیروی دست کمتری انجام می‌دهد. به خاطر وجود همین ضربه‌های مداوم، کاربر برای سوراخ‌کردن سطوح سخت نیازی ندارد فشار زیادی به دستگاه وارد کند. همچنین بدنه مقاوم و سه‌نظام  مستحکم از ویژگی‌های مهم یک دریل چکشی خوب هستند تا بتوانند تنش ناشی از ضربات را تحمل کنند.

تفاوت با دریل‌های دیگر: دریل چکشی از نظر ظاهر شبیه دریل‌های معمولی (دریل ساده) است اما یک قابلیت اضافه دارد؛ در حالت چکشی، چرخش مته با ضربات عمودی ریز همراه می‌شود که امکان سوراخکاری مواد سخت مانند بتن، آجر و سنگ را فراهم می‌کند – کاری که یک دریل معمولی از عهده آن برنمی‌آید.  از سوی دیگر، دریل بتن‌کن (یا چکش تخریب) نوع سنگین‌تری از دریل‌های چکشی است که برای تخریب و سوراخکاری‌های بسیار سنگین طراحی شده است. دریل‌های بتن‌کن به جای مکانیزم ضربه‌زننده ساده یا مبتنی بر کلاچ در دریل‌های چکشی معمولی، از مکانیزم پیستونی بهره می‌برند که انرژی ضربه‌ای بسیار بیشتری تولید می‌کند. این تفاوت مکانیزم باعث می‌شود دریل بتن‌کن بتواند ضربات قوی‌تری وارد کرده و برای کارهای فوق سنگین مانند تخریب بتن یا ایجاد سوراخ‌های بزرگ در بتن کاملاً مناسب باشد. به طور خلاصه، دریل چکشی دستی برای کاربردهای خانگی و نیمه‌صنعتی (سوراخکاری بتن در مقیاس محدود، دیوارهای آجری، فلزات و چوب) مناسب است و دو حالت ساده و چکشی دارد، در حالی که دریل بتن‌کن یک ابزار حرفه‌ای‌تر با قدرت ضربه‌ی بالاتر برای پروژه‌های سنگین‌تر است.

راهنمای دریل چکشی

آموزش گام‌به‌گام کار با دریل چکشی

انتخاب و نصب مته مناسب

انتخاب مته‌ی مناسب اولین گام در استفاده صحیح از دریل چکشی است. همان‌طور که می‌دانید مته‌ها انواع مختلفی دارند و بسته به سطح و جنسی که قصد سوراخ‌کردن آن را دارید باید نوع مته را به درستی انتخاب کنید. برای مثال، مته مخصوص چوب (دارای نوک تیز و لبه‌های برش برای خروج تراشه چوب) جهت سوراخکاری الوار و تخته، مته فولادی مارپیچ (HSS) برای فلزات و مته الماسه یا کاربید برای مصالح ساختمانی مانند دیوارهای آجری و بتنی به کار می‌روند. نکته مهم این است که مته از نظر جنس و طراحی باید متناسب با توان و سرعت دریل و جنس قطعه کار انتخاب شود. استفاده از مته نادرست می‌تواند هم به مته آسیب برساند و هم به موتور دریل فشار بیش از حد وارد کند.

پس از انتخاب مته، آن را به شکل صحیح در سه‌نظام (چاک دریل) نصب کنید. برای این کار، سه‌نظام را در خلاف جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید تا دهانه آن به اندازه کافی باز شود. سپس ساقه مته را کاملاً داخل سه‌نظام قرار داده و این‌بار در جهت ساعتگرد بچرخانید تا مته محکم در جای خود گیر کند. در سه‌نظام‌های آچاری، از آچار مخصوص برای سفت کردن کامل استفاده کنید و حتماً پس از بستن مته، آچار سه‌نظام را از دستگاه جدا کنید. در سه‌نظام‌های اتوماتیک، با چرخاندن دستی سه‌نظام این کار انجام می‌شود. دقت کنید مته کاملاً صاف و در مرکز سه‌نظام بسته شده باشد تا هنگام کار دچار لرزش نشود.

تنظیم حالت عملکرد (چکشی یا ساده)

بیشتر دریل‌های چکشی یک کلید یا دکمه مخصوص برای تغییر حالت دارند که معمولاً شکل یک چکش روی آن حک شده است. این کلید را روی حالت چکش قرار دهید تا مکانیزم ضربه‌زننده فعال شود. در حالت چکشی، دستگاه علاوه بر گردش مته، ضربات عمودی سریعی نیز وارد می‌کند که برای سوراخکاری سطوح سخت مناسب است. در مقابل، در حالت معمولی (غیرچکشی) فقط چرخش مته را داریم که برای مواد نرم‌تر یا زمانی که نیاز به ضربه نیست به کار می‌رود. بسیار مهم است که حالت دریل را متناسب با جنس سطح تنظیم کنید.

برای مواد سخت مانند بتن، آجر و سنگ حتماً دستگاه را در حالت چکشی قرار دهید تا کارایی لازم را داشته باشد. اما برای مواد نسبتاً نرم مثل فلز و چوب، حالت چکشی را غیرفعال کنید زیرا ضربه زدن روی این مواد هم ضروری نیست و هم ممکن است مشکل‌آفرین شود؛ مثلاً در حالت چکشی، مته روی سطح فلزی سر می‌خورد که می‌تواند خطرناک باشد و در مورد چوب نیز ضربه زدن می‌تواند به ترک خوردن یا شکافتن قطعه چوب منجر شود. بنابراین هر زمان به ضربه نیاز ندارید، دریل را در حالت عادی قرار دهید.

از نظر تنظیم سرعت نیز باید دقت کنید. بسیاری از دریل‌های برقی دارای دیمر (کنترل سرعت) هستند یا با میزان فشار روی شستی، سرعت گردش را کنترل می‌کنند. سرعت و گشتاور را متناسب با نوع مته و کاری که انجام می‌دهید تنظیم کنید. به طور کلی بهتر است شروع سوراخکاری با سرعت پایین باشد تا مته روی سطح لق نزند و در جای مشخص‌شده به درستی نفوذ کند؛ سپس می‌توانید سرعت را افزایش دهید. اگر دریل شما گیربکس دو سرعته دارد، معمولاً سرعت پایین برای گشتاور بیشتر (مناسب سوراخکاری فلزات و پیچ‌کاری) و سرعت بالا برای کارهای سبک‌تر (مثل سوراخکاری چوب) به کار می‌رود. همواره به این نکته توجه داشته باشید که اگر سرعت یا حالت دستگاه به درستی تنظیم نشود، احتمال شکستن مته یا آسیب به قطعه کار وجود دارد. پس با حوصله سرعت مناسب را انتخاب کرده و کار را شروع کنید.

نحوه نگه‌داشتن و استفاده ایمن

طرز صحیح در دست گرفتن دریل چکشی و وضعیت بدن کاربر تأثیر زیادی در ایمنی و کیفیت کار دارد. پیش از هر چیز، لباس و تجهیزات ایمنی را آماده کنید (در بخش نکات ایمنی به تفصیل آمده است) و مطمئن شوید محیط کار شما ایمن و مرتب است. هنگام دریل‌کاری، بدن خود را در وضعیت پایدار و متعادل قرار دهید؛ پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید و محکم بایستید تا نیروی وارده کنترل شود. دریل را با هر دو دست بگیرید – یک دست روی دستگیره اصلی و دست دیگر روی دسته کمکی یا انتهای بدنه – تا تسلط کامل بر ابزار داشته باشید.

فاصله خود را با دیوار یا قطعه کار تنظیم کنید به شکلی که نه خیلی دور باشید که مته منحرف شود و نه آنقدر نزدیک که تعادل شما به هم بخورد. مچ دست خود را در راستای ساعد نگه دارید تا نیروی برگشتی دریل (به‌ویژه در حالت چکشی) باعث آسیب نشود. همچنین اطمینان یابید که می‌توانید به راحتی دکمه‌ها و کلیدهای کنترل دستگاه (مانند شستی، دیمر سرعت، دکمه قفل‌کن) را در حین کار با انگشتان دسترسی داشته باشید.

هنگام شروع سوراخکاری، دریل را کاملاً عمود بر سطح مورد نظر نگه دارید. کج بودن زاویه دریل می‌تواند باعث فشار نامتقارن به مته و گیر کردن یا شکستن آن شود. نوک مته را روی نقطه علامت‌گذاری‌شده بگذارید (می‌توانید برای دقت بیشتر از سنبه نشان در فلز یا یک میخ در چوب برای ایجاد فرورفتگی اولیه بهره ببرید) و با سرعت کم شروع به کار کنید. به اندازه کافی به دریل فشار وارد کنید؛ فشار کم باعث لغزش و کنترل دشوار دستگاه می‌شود و فشار بیش از حد نیز می‌تواند منجر به کاهش سرعت موتور یا گیر کردن مته شود. یک فشار یکنواخت و کنترل‌شده بهترین حالت است – عملاً این مته است که باید با کمک نیروی موتور خود، ماده را برش دهد نه زور بازوی شما.

اگر دستگاه مجهز به دسته جانبی است، حتماً از آن استفاده کنید؛ این دسته که معمولاً قابلیت چرخش 360 درجه دارد به شما امکان می‌دهد دریل را با هر دو دست محکم نگه دارید و نیروی وارده را بهتر مهار کنید. در ضمن، هیچ‌گاه در حین کار، انگشتان یا دست خود را نزدیک به مته در حال چرخش قرار ندهید. در سرعت‌های بالا، یک لحظه بی‌احتیاطی ممکن است صدمات جدی به همراه داشته باشد. با رعایت این موارد شما می‌توانید دریل را مانند یک حرفه‌ای کنترل کنید و همزمان از ایمنی خود نیز مطمئن باشید.

تکنیک‌های سوراخ‌کاری در مواد مختلف

مواد گوناگون رفتار متفاوتی در برابر دریل‌کاری از خود نشان می‌دهند. در این بخش نکاتی برای سوراخکاری بهینه و تمیز در هر یک از جنس‌های رایج را مرور می‌کنیم:

• دیوار (آجر، بتن و مصالح ساختمانی): برای سوراخکاری دیوارهای آجری، بلوکی یا بتنی حتماً مته الماسه (مته بتن) با نوک کاربیدی استفاده کنید و دریل را در حالت چکشی قرار دهید. مته‌های الماسه که سر تیز و سختی از جنس کاربید تنگستن دارند، به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت و سایش بهترین انتخاب برای سوراخکاری دیوار هستند. قبل از شروع، حتماً محل مورد نظر را از نظر وجود سیم‌های برق یا لوله‌های پنهان بررسی کنید (مثلاً با یک دتکتور دیوار یا نقشه تأسیسات ساختمان) تا هنگام دریل‌کاری دچار حادثه نشوید. اگر نقطه مورد نظر روی دیوار پوششی مانند کاشی یا سرامیک دارد، ابتدا حالت چکشی را غیرفعال کنید و با سرعت کم لعاب کاشی را سوراخ کنید تا ترک نخورد، سپس به حالت چکشی سوئیچ کنید.
  در هنگام کار روی دیوار، وزن دریل و فشار رو به جلوی آن ممکن است تعادل شما را به هم بزند؛ لذا کاملاً محکم بایستید و از دسته کمکی بهره ببرید. برای کنترل عمق سوراخ – مثلاً زمانی که می‌خواهید رول‌پلاک در دیوار بگذارید – می‌توانید از میله‌ی عمق‌سنج دریل (اگر موجود است) استفاده کنید یا یک نوار چسب دور مته در حد عمق مورد نظر بپیچید تا به عنوان نشانه عمل کند. پس از هر چند ثانیه کار، مته را از سوراخ خارج کنید تا گرد و غبار جمع شده (خرده‌های مصالح) خارج شوند؛ این کار به کاهش حرارت و ادامه‌ی سوراخکاری کمک می‌کند.

• فلز: برای فلزات، دریل را در حالت چرخشی معمولی قرار دهید (حالت چکشی ممنوع). مته مناسب فلز (نوع HSS یا کبالت) را انتخاب کنید که تیز و سالم باشد. پیش از دریل‌کاری روی فلز صاف، با یک سنبه‌ی نشان مرکز محل را ضربه بزنید تا یک تورفتگی کوچک ایجاد شود؛ این کار از سر خوردن مته روی فلز جلوگیری می‌کند. قطعه فلزی کوچک را حتماً با گیره روی میز محکم کنید تا هنگام سوراخکاری نچرخد. سرعت دریل در فلزات باید نسبتاً پایین باشد اما با فشار ثابت؛ سرعت زیاد در فلز باعث داغ شدن شدید مته و سوختن لبه‌های برش آن می‌شود. می‌توانید حین کار کمی روغن یا روانکار مخصوص (مثل روغن برش) روی مته بریزید تا حرارت کمتر و براده‌برداری روان‌تر انجام شود. پس از ایجاد سوراخ، لبه‌های تیز اطراف آن را با سنباده یا مته بزرگ‌تر کمی صاف کنید.

• چوب: دریل چکشی برای سوراخکاری چوب به صورت غیرچکشی به‌خوبی عمل می‌کند (در واقع مانند یک دریل معمولی). هرگز برای چوب از حالت ضربه‌ای استفاده نکنید چون بافت چوب در اثر ضربه ممکن است ترک بردارد یا سوراخ ایجادشده تمیز نباشد. مته مخصوص چوب را به کار ببرید؛ این مته‌ها معمولاً نوک سنباده‌ای تیز برای شروع سوراخ و لبه‌های پهن برای برداشتن تراشه چوب دارند.
  سرعت دریل را برای چوب می‌توان نسبتاً بالا تنظیم کرد تا سوراخ تمیزتری حاصل شود، اما اگر قطر مته بزرگ است یا چوب بسیار سخت می‌باشد سرعت را کمی کمتر کنید تا کنترل دستگاه آسان‌تر شود. برای جلوگیری از شکافته‌شدن چوب در پشت قطعه، یک تکه چوب اضافی پشت محل سوراخکاری قرار دهید یا پیش از سوراخ شدن کامل قطعه، دریل را متوقف کرده و از سمت دیگر سوراخکاری را تکمیل کنید. همچنین چسباندن یک تکه نوار چسب کاغذی روی محل سوراخکاری می‌تواند مانع لب‌پر شدن سطح چوب در اطراف سوراخ شود.

• بتن: دریل چکشی معمولی می‌تواند سوراخ‌هایی با قطر و عمق متوسط را در بتن ایجاد کند، اما برای بتن‌های بسیار متراکم یا پروژه‌های سنگین بهتر است از دریل بتن‌کن (Rotary Hammer) استفاده شود. اگر مجبورید با دریل چکشی یک سوراخ عمیق در بتن ایجاد کنید، حتماً از مته الماسه‌ی سالم و باکیفیت استفاده کرده و دستگاه را در حالت چکشی قرار دهید. ممکن است زمان بیشتری ببرد و لازم باشد هر چند لحظه یکبار مته را بیرون آورده و گردوغبار داخل سوراخ را تخلیه کنید. ه
  یچ‌گاه در بتن به دریل فشار ناگهانی وارد نکنید – بگذارید ضربات چکشی دستگاه کار خود را انجام دهند. در صورت مشاهده دود یا بوی سوختگی، کار را متوقف کنید زیرا این نشانه‌ی فشار بیش از حد به دریل یا کند بودن مته است. همان‌طور که گفته شد، دریل‌های بتن‌کن طراحی شده‌اند تا با مکانیزم پیستونی ضربات بسیار قوی‌تری وارد کنند؛ بنابراین برای سوراخ‌های بزرگ یا تعداد زیاد در بتن از این ابزارهای تخصصی استفاده کنید تا هم کارتان سریع‌تر پیش برود و هم به دریل معمولی آسیب نرسد.

نکات ایمنی و مراقبت از ابزار

کار با ابزارهای برقی مانند دریل چکشی مستلزم رعایت نکات ایمنی خاصی است. در ادامه به مهم‌ترین توصیه‌های ایمنی و روش‌های نگهداری از دریل چکشی اشاره می‌کنیم:

• تجهیزات حفاظت فردی: همیشه پیش از شروع کار، لباس کار مناسب بپوشید و از تجهیزات ایمنی استفاده کنید. حداقل موارد ضروری شامل عینک ایمنی برای محافظت از چشم در برابر براده‌ها و غبار، دستکش کار برای جلوگیری از بریدگی یا سوختگی دست، محافظ گوش در صورت کار طولانی با دریل (صدای مداوم دریل می‌تواند به شنوایی آسیب برساند)، و در محیط‌های دارای گردوغبار ماسک تنفسی برای جلوگیری از استنشاق غبار می‌باشد. از پوشیدن لباس‌های گشاد یا آویزان خودداری کنید و در صورت بلندی موها، آن‌ها را کامل ببندید تا دریل به آنها گیر نکند. زیورآلات فلزی مانند انگشتر، دستبند یا ساعت را نیز هنگام کار با دریل کنار بگذارید، چون علاوه بر خطر گیر کردن به قطعات متحرک، رسانای برق هستند و در صورت وجود اتصال برق احتمال خطر را افزایش می‌دهند.

• بازرسی دستگاه و محیط: قبل از اتصال دریل به برق، حتماً خاموش بودن کلید دستگاه را چک کنید. سیم برق و دوشاخه را کنترل نمایید که سالم و بدون زدگی باشد. اگر از دریل شارژی استفاده می‌کنید از شارژ کامل باتری مطمئن شوید و در صورت مشاهده هر گونه ترک یا آسیب در باتری، از آن استفاده نکنید. محیط کار خود را عاری از اشیای مزاحم یا افراد غیرضروری کنید؛ مخصوصاً هنگام نردبان یا ارتفاع کار کردن، از حضور فرد دیگری برای نگه داشتن نردبان یا کمک گرفتن دریغ نکنید. هرگز دریل را از طریق کشیدن سیم آن جابه‌جا نکنید یا پس از کار، آن را قبل از توقف کامل روی زمین نیندازید. این کارها به سیم و اتصالات داخلی آسیب می‌زند و خطر برق‌گرفتگی را افزایش می‌دهد.

• حین کار و تعویض مته: در زمان تعویض یا تنظیم مته، دستگاه را کاملاً خاموش کرده و از برق بکشید (یا باتری را خارج کنید). هرگز تلاش نکنید در حالی که دریل به برق متصل است مته را با دست عوض کنید. پس از نصب مته، حتماً آچار سه‌نظام را از سه‌نظام جدا کنید؛ روشن کردن تصادفی دریل با آچار در سه‌نظام می‌تواند حادثه جدی ایجاد کند. همچنین از روشن کردن ناگهانی دریل در حالی که مته آزادانه در هوا می‌چرخد خودداری کنید؛ همیشه ابتدا مته را در محل سوراخکاری قرار دهید و سپس شستی را به آرامی فشار دهید.

• پس از اتمام کار: پس از هر بار استفاده، دریل را تمیز کنید. گردوغبار، خاک و براده‌های ناشی از سوراخکاری می‌توانند به منافذ تهویه موتور وارد شده و به مرور به دستگاه آسیب بزنند. با یک برس نرم یا پارچه خشک، اطراف سه‌نظام و دریچه‌های هوا را پاک کنید. اگر مته بسیار داغ شده اجازه دهید قبل از تماس یا تعویض، خنک شود یا آن را با احتیاط در آب فرو برید تا حرارتش پایین بیاید. سیم دستگاه را جمع کرده و گره نزنید؛ کابل را به شکل حلقه‌ای شل جمع کنید تا از تاخوردگی و قطعی سیم جلوگیری شود. دریل را در جای خشک و دور از رطوبت انبار کنید و اگر جعبه یا کیف مخصوص دارد، در همان جعبه نگهداری کنید. همچنین هر چند وقت یک‌بار قسمت‌های متحرک مانند سه‌نظام را روغن‌کاری سبک کنید تا همیشه روان کار کنند (البته طبق توصیه سازنده دستگاه). با رعایت این نکات، هم ایمنی خود را حفظ خواهید کرد و هم عمر مفید ابزار شما افزایش خواهد یافت.

نکات حرفه‌ای و ترفندها برای کاربران پیشرفته

در این بخش به چند نکته و ترفند ویژه اشاره می‌کنیم که به کاربران حرفه‌ای‌تر کمک می‌کند بهترین نتیجه را از دریل چکشی خود بگیرند:

• علامت‌گذاری و شروع دقیق: همان‌طور که گفته شد، پیش از سوراخکاری حتماً نقطه مورد نظر را علامت بزنید. حرفه‌ای‌ها برای دقت بیشتر از سنبه نشان در فلز و از میخ کوچک در چوب استفاده می‌کنند تا یک فرورفتگی راهنما ایجاد شود. در مورد کاشی و سرامیک نیز می‌توانید روی محل سوراخکاری یک ضربه‌ی بسیار آهسته با سنبه پلاستیکی بزنید یا از نوک مته مخصوص سرامیک (بدون چکش) بهره ببرید تا لعاب سطح خراش بردارد، سپس عمل دریل‌کاری را انجام دهید. شروع سوراخکاری با سرعت کم و دقت بالا از نکات کلیدی یک کار تمیز است.

• خنک‌کاری و جلوگیری از داغ‌شدن: سوراخکاری‌های طولانی مدت باعث داغ شدن شدید مته و حتی موتور دریل می‌شوند. هر چند دقیقه یک‌بار به دریل استراحت دهید و اجازه دهید موتور خنک شود. این کار از کاهش عمر دستگاه و آسیب به قطعات داخلی جلوگیری می‌کند. می‌توانید دو دریل را به نوبت استفاده کنید تا یکی خنک شود. همچنین برای کاهش اصطکاک در حین سوراخکاری‌های عمیق (مثلاً در بتن یا فلز ضخیم)، هر از گاهی نوک مته را خیس کنید یا چند قطره روغن به محل برش اضافه کنید. این کار هم به خنک شدن مته کمک می‌کند و هم براده‌برداری را روان‌تر می‌سازد.

• تکنیک‌های پیشرفته در حین دریل‌کاری: اگر هنگام سوراخکاری احساس کردید مته دیگر پیشروی ندارد و اصطلاحاً گیر کرده است، بلافاصله دست را از روی شستی بردارید. با زور بیشتر سعی در فرو بردن مته نکنید؛ این کار فقط به موتور فشار می‌آورد. در عوض، مته را کاملاً از سوراخ خارج کنید تا خرده‌های انباشته‌شده خارج شوند، سپس دوباره با سرعت مناسب ادامه دهید. این روش به‌ویژه در سوراخکاری بتن و چوب ضخیم مفید است تا مرتبا تراشه‌ها و گردوغبار تخلیه شوند. نکته حرفه‌ای دیگر اینکه برای بزرگ‌تر کردن یک سوراخ هرگز دریل را به طرفین کج نکنید و به حالت اهرم در نیاورید – این کار به سه‌نظام و گیربکس دریل صدمه می‌زند. به جای آن اگر نیاز به سوراخ بزرگتری دارید، یک مته با قطر بزرگ‌تر بردارید یا ابتدا یک سوراخ راهنما با مته کوچک‌تر بزنید و سپس مته بزرگ‌تر را به کار ببرید. هنگام سوراخکاری دیوار نیز دقت کنید که طول موثر مته بیشتر از ضخامت دیوار نباشد. اگر تمام طول مته وارد دیوار شود، ممکن است سه‌نظام با سطح برخورد کرده و آسیب ببیند. برای جلوگیری از این اتفاق، به محض نزدیک شدن سه‌نظام به سطح، کار را متوقف کنید.

• نگهداری حرفه‌ای ابزار: کاربران حرفه‌ای معمولاً برنامه منظم برای سرویس ابزار خود دارند. برای مثال، هر چند ماه یکبار ذغال (براش) موتور دریل‌های برقی را چک کرده و در صورت کوتاه شدن تعویض می‌کنند. در دریل‌های گیربکسی، گریس داخل گیربکس را طبق توصیه کارخانه سازنده بازدید و در صورت خشک شدن تعویض می‌کنند. همچنین باتری دریل‌های شارژی را در دمای مناسب نگه می‌دارند و هیچ‌وقت با باتری کاملاً خالی دستگاه را رها نمی‌کنند (این کار عمر باتری لیتیومی را کاهش می‌دهد). این موارد ممکن است جزو موارد پیشرفته نگهداری باشد، اما رعایت آن‌ها برای افرادی که به صورت روزمره و حرفه‌ای با ابزار سروکار دارند، باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها و جلوگیری از خوابیدن کار در اثر خرابی ابزار می‌شود.

پرسش‌های متداول کاربران

سؤال: چه مته‌ای برای دیوار (مصالح ساختمانی) مناسب است؟
پاسخ: برای سوراخکاری دیوارهای ساختمانی (بتن، آجر، بلوک و غیره) بهترین گزینه مته الماسه است که نوک آن از جنس کاربید بوده و مقاومت بالایی در برابر حرارت و سایش دارد. این مته که گاهی مته بتن نیز نامیده می‌شود، به‌صورت ویژه برای استفاده همراه دریل‌های چکشی طراحی شده و به راحتی وارد مصالح سخت می‌شود. هنگام استفاده از مته الماسه، حتماً دریل را در حالت چکشی قرار دهید تا بتوانید از قابلیت این مته به خوبی بهره ببرید. همچنین فراموش نکنید که مته‌ی مناسب دیوار حتماً باید تیز و سالم باشد؛ یک مته کند نه تنها کار را دشوار می‌کند بلکه می‌تواند به دریل هم فشار اضافی وارد کند.

سؤال: آیا دریل چکشی برای سوراخکاری چوب مناسب است؟
پاسخ: بله، دریل چکشی را می‌توان برای سوراخکاری چوب هم به کار برد، اما باید حالت چکشی آن را غیرفعال کنید و مثل یک دریل معمولی از آن استفاده کنید. در واقع مکانیزم چکشی در چوب فایده‌ای ندارد و حتی ممکن است به بافت چوب آسیب بزند (مثلاً باعث ترک خوردن یا پوسته شدن اطراف سوراخ شود). خوشبختانه تقریباً همه دریل‌های چکشی امکان خاموش کردن حالت ضربه‌ای را دارند، پس کافی است کلید تنظیم حالت را روی حالت عادی قرار دهید. سرعت دوران مته را هم متناسب با نوع چوب تنظیم کنید؛ چوب‌های نرم با سرعت بالاتر و چوب‌های سخت با سرعت کمی کمتر بهتر سوراخ می‌شوند. خلاصه اینکه دریل چکشی هنگامی که در حالت ساده قرار گیرد دقیقاً مانند یک دریل برقی معمولی برای چوب عمل می‌کند و کاملاً مناسب است. فقط حتماً از مته مخصوص چوب (نوک تیز) استفاده کنید و برای تمیزی کار، ترفندهایی مثل قرار دادن تخته پشتیبان یا چسب زدن که در بخش قبل گفتیم را به کار ببندید.

سؤال: چگونه طول عمر دریل چکشی خود را افزایش دهیم؟
پاسخ: افزایش طول عمر ابزار مستلزم استفاده صحیح و نگهداری منظم است. اول از همه، همیشه طبق دستورالعمل سازنده از دریل استفاده کنید و آن را بیش از حد ظرفیتش تحت فشار قرار ندهید. به عنوان مثال، برای سوراخکاری‌های بسیار سخت و طولانی در بتن از یک دریل بتن‌کن استفاده کنید تا به دریل چکشی آسیب وارد نشود. دوم، اجازه ندهید دستگاه بیش از حد داغ شود؛ استفاده مداوم و بی‌وقفه ممنوع – هر چند دقیقه یک‌بار چند لحظه استراحت کنید تا موتور خنک شود. گرمای زیاد بزرگ‌ترین دشمن موتورهای برقی است و می‌تواند به سیم‌پیچ‌ها و کالکتور آسیب بزند. سوم، بعد از کار حتماً ابزار را تمیز کرده و گردوغبار را از آن بزدایید. ورود گرد و خاک به داخل دریل عمر قطعات متحرک و بلبرینگ‌ها را کم می‌کند. چهارم، در نگهداری بلندمدت، دریل را در جای خشک و دور از رطوبت و مواد خورنده قرار دهید. اگر دریل شما ذغالی است، هر از گاهی برس‌های کربنی موتور را بازدید کرده و در صورت ساییده شدن تعویض کنید. در مورد دریل‌های شارژی نیز مراقبت از باتری مهم است: باتری را در دمای مناسب نگهدارید، پس از شارژ کامل آن را از شارژر جدا کنید و نگذارید برای مدت طولانی بلااستفاده بماند. با رعایت این نکات و آنچه در قسمت نکات ایمنی و ترفندهای حرفه‌ای گفته شد، دریل شما سال‌ها عملکرد خوبی خواهد داشت.